دورکاری چیست و مزایا و معایب آن کدام است؟

دورکاری چیست و چگونه انجام می‌شود؟

اصطلاحات و کلیدواژه‌هایی همچون Telecommuting، Work From Home، e-commuting و نمونه‌های مشابه که معادل فارسی آن‌ها ارتباطات از راه دور، کار از خانه و دورکاری است؛ به نوع خاصی از انجام کارها اشاره دارند که در آن کارمندان خارج از محل کار، وظایف محوله را انجام می‌دهند. گاهی اوقات منظور از دورکاری، کار کردن از خانه است و گاهی اوقات کار کردن از محلی نزدیک به خانه همچون کافی‌شاپ‌ها، کتابخانه‌ها یا فضاهای کاری مشترک است. 

به عبارت دقیق‌تر، دورکاری همیشه به این معنا نیست که افراد از منازل خود کارهای‌شان را انجام می‌دهند. الگوی استاندارد دورکاری به این اصل اشاره دارد که به جای عزیمت به محل کار از طریق لینک‌های ارتباط از راه دور به زیرساخت‌های ارتباطی شرکت متصل می‌شوید و از طریق تلفن، برنامه‌های چت آنلاین، ویدیو کنفرانس‌ها و ایمیل با همکاران و مشتریان در ارتباط هستید. به لطف ابزارها و مکانیزم‌های مختلفی که اجازه برقراری یک ارتباط از راه دور را فراهم می‌کنند، نیازی به حضور فیزیکی برخی از کارمندان در محل کار نیست. در حال حاضر، به دلیل شیوع ویروس کرونا و با توجه به توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت که دوری از اجتماعات و خانه‌نشینی را  راهکاری برای مهار شیوع این ویروس می‌داند، دورکاری به گزینه‌ای اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است. جک ام.نیلز که به‌نام پدر دورکاری از او نام برده می‌شود، اولین فردی بود که به صورت رسمی به تحقیق در این خصوص پرداخت و برای اولین بار در دهه 70 میلادی ایده دورکاری را مطرح کرد. برخی از کشورها سال‌ها قبل دورکاری را به عنوان یک اصل کلیدی به رسمیت شناخته و توسعه دادند و به نتایج موفقیت‌آمیز زیادی در این ارتباط دست پیدا کرده‌اند. 

چه کسانی می‌توانند دورکاری کنند؟

افراد مختلف می‌توانند از راه دور کار کنند. گزارش موسسات Flex Jobs و Global Workplace نشان می‌دهد در خلال سال‌های 2005 تا 2017  دورکاری رشد 159 درصد رشد داشته است. بر مبنای این گزارش، 4.7 میلیون نفر در ایالات متحده، دورکاری انجام می‌دهند و 3.4 درصد نیروی کار این کشور کارمندان دورکار هستند. دلیل آن هم مشخص است: در مورد کارمندان ادارات، فناورهایی همچون اسلک، جلسات ویدیویی و غیره کار از خانه را برای متخصصان آسان‌تر کرده‌اند. برخی از کارمندان دورکار تمام وقت هستند و برخی دیگر چند روزی از هفته را دورکاری و بقیه روزها را به محل کار می‌روند. خط‌مشی‌های دور کاری و ارتباط از راه دور به بسیاری از شرکت‌ها کمک می‌کند در این زمان بلاتکلیفی و بی‌ثباتی اقتصادی که برنامه‌های سفر، کنفرانس‌ها، همایش‌ها و سایر رویدادهای کاری لغو شده‌اند، همچون گذشته به کار خود ادامه دهند. دورکاری، شانس انتقال ویروس کرونا را تا حد زیادی کاهش می‌دهد، با این حال، کسب‌و‌کارها باید به کار خود ادامه دهند و حرکت روبه‌جلویی داشته باشند. دور کاری مهم‌ترین راهکار سازمان‌ها در این برهه زمانی است. در حال حاضر با وجود فناوری‌های پیشرفته، تلفن‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها، وب‌سایت‌های برقراری کنفرانس از راه دور و سایر امکانات پیشرفته، امکان برقراری ارتباط میان کارمندان، مدیران، مشتریان و همچنین فروشندگان با یکدیگر فراهم شده است. با وجود این ابزارهای پیشرفته، شیوع جهانی کووید 19 شاید عاملی باشد تا کارمندان بیشتری بتوانند دورکاری را تجربه کنند.

خط‌مشی‌های دور کاری و ارتباط از راه دور به بسیاری از شرکت‌ها کمک می‌کند در این زمان بلاتکلیفی و بی‌ثباتی اقتصادی که برنامه‌های سفر، کنفرانس‌ها، همایش‌ها و سایر رویدادهای کاری لغو شده‌اند، همچون گذشته به کار خود ادامه دهند.

مزایای دورکاری

دورکاری مزایای زیادی دارد که آزادی عمل در انتخاب محل و ساعت انجام کارها از بارزترین آن‌ها است. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود میان تعهدات کاری و شخصی توازن خوبی برقرار شود. کار در خانه بهره‌وری را بهبود می‌بخشد، زیرا دیگر خبری از حواس‌پرتی‌های محیط کار و گفت‌وگوی غیر ضروری در میان نیست. کاهش زمان رفت‌وآمد می‌تواند به نفع کارمندانی باشد که مجبورند روزانه مسافتی را طی کرده و دقایق زیادی را پشت ترافیک شهری از دست بدهند. این کاهش رفت‌وآمد اغلب با کاهش هزینه‌ها همراه است. افرادی که دورکاری می‌کنند، افراد راضی‌تری در شغل خود هستند و بیشتر تمایل به همکاری با شرکت‌ها دارند. دورکاری هزینه‌‌های سازمانی را نیز کاهش می‌دهد. اصلی‌ترین دغدغه کارمندانی که قصد انجام کار در منازل خود را دارند، تشویش‌ها و بی‌حوصلگی‌های ناشی از عدم مدیریت زمان است. شما می‌توانید روزانه با همکاران خود از طریق وب‌کم گفت‌وگوی تصویری داشته باشید، به‌طور حتم برگزاری این جلسات با وجود فضای امن و راحت خانه احساس بهتری را ایجاد می‌کند. البته کار در خانه بیشتر مناسب افرادی است که ارتباط مستقیمی با مشتریان یا همکاران خود ندارند. 

استقبال شرکت‌ها از راهکار دور کاری

 کارفرمایان بزرگ در کشورها و شهرهای مختلف همچون آریزونا برای برخی از کارمندان خود، امکان دورکاری را فراهم کرده‌اند. Arizona Public Service نمونه‌ای بارز از این شرکت‌ها است. جیم مک دونالد، سخن‌گوی این شرکت می‌گوید: «ما این قابلیت را داریم تا به طیف گسترده‌ای از کارمندان شاغل در بخش‌های مختلف شرکت اجازه دهیم کارهای‌شان را از راه دور انجام دهند. با توجه به شرایط کنونی، تصمیم گرفته‌ایم در صورت اضطراری شدن شرایط، گزینه‌های انعطاف‌پذیرتری در اختیار کارمندان قرار دهیم.»

United Healthcare، کارفرمای ایالتی بزرگ دیگری است که گزینه‌های مختلف دورکاری را ارائه کرده تا برخی از کارمندان به‌طور تمام وقت و برخی دیگر به صورت دوره‌ای دورکاری کنند. گروه خدمات بیمه ایالات متحده آمریکا نیز مشغول انجام طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در محل کار است و کارمندانی که می‌توانند از خانه کار کنند را آموزش می‌دهد. افرادی که امکان کار از خانه را ندارند این شانس را دارند تا مرخصی اداری همراه با حقوق دریافت کنند. این گروه خدمات بیمه مشغول کار روی ابزارهایی است که اجازه دهد بیشتر کارمندان از خانه وظایف خود را انجام دهند. 

اینتل به کارمندان خود توصیه کرده در صورت امکان و فراهم بودن شرایط در خانه کار کنند و برای افرادی که باید در محل کار حاضر شوند، سیاست " فاصله‌گذاری اجتماعی" همچون کاهش تعداد صندلی‌ها در کافی‌نت‌ها و محدودیت حضور در جلسات را اعمال کرده است. اینتل اعلام کرده این خط‌مشی را ابتدا در نمایندگی‌های واقع در چین اعمال کرده تا سلامت کارمندان این شرکت تضمین شده و فعالیت‌های تجاری همچون گذشته ادامه پیدا کنند. به‌طور مثال، در پروژه Salt River Project بیش از 5000 نفر از کارمندان اینتل از راه دور کار می‌کنند. اینتل اعلام کرده مشغول ارزیابی موقعیت‌های مختلف است تا قابلیت‌های کار از راه دور را گسترش دهد. به دلیل شیوع ویروس کرونا، این شرکت به دنبال افزایش تعداد کارمندانی است که می‌توانند از طریق ارتباط از راه دور کار کنند. نظرسنجی اینتل از 1200 کارمند تمام وقت این شرکت در ایالات متحده که در خانه کار می‌کنند، نشان داد کارمندان دور کار به مراتب خوشحال‌ترند، استرس کمتری دارند و احساس اعتماد بیشتری نسب به کارفرمایان خود دارند. بررسی‌های انجام شده توسط اینتل نشان می‌دهد یک سوم کارمندان حاضرند با کاهش 5 درصدی حقوقشان و یک چهارم حاضرند با کاهش 10 درصدی حقوق خود پیشنهاد کار در خانه را بپذیرند. مزایای دورکاری از سوی پاسخ‌دهندگان این گونه عنوان شده: تعادل سالم‌تر میان کار و زندگی، افزایش بهره‌وری و کاهش سفرهای شهری. بدیهی است در برخی مشاغل خاص، انجام کارها از نزدیک به مراتب آسان‌تر از دورکاری است. مشاغلی که مرتبط با فروش و مدیریت هستند و سرویس‌های خدمات‌رسانی به مشتریان (به ویژه تعمیرکاران) از جمله مشاغلی هستند که دورکاری برای آن‌ها سودبخش نیست. با این حال، در برخی دیگر از مشاغل همچون آموزش امکان انجام دورکاری به لطف ابزارهای نوین فراهم است. 

اگر در جلسات ویدیویی زیادی حضور دارید، بهتر است لباس مناسب بپوشید. در این صورت اگر جلسه‌ غیرمنتظره و از پیش تعیین نشده‌ای رخ دهد، مضطرب و دست‌پاچه نمی‌شوید. علاوه بر این، پوشیدن لباس این ذهنیت را ایجاد می‌کند که  حالا وقت کار است نه تماشای تلوزیون.

معایب دورکاری

کار در خانه می‌تواند معایبی داشته باشد. شما باید انگیزه زیادی داشته باشید، در غیر این صورت به راحتی حواس پرتی به سراغ‌تان می‌آید. همچنین برای کار به یک مکان مناسب نیاز دارید مثل یک دفتر کار خانگی یا کافی‌شاپ که البته با وجود شیوع ویروس کرونا فقط گزینه اول باقی می‌ماند.  عده‌ای بر این باورند که دورکاری انزوا به همراه می‌آورد، زیرا تعاملات اجتماعی تا حد زیادی کاهش می‌یابد و دیگر همکارانتان را در کنارتان حضور ندارند. عده‌ای هم نگران هستند که به دلیل دورکاری ممکن است ارتقاء شغلی تا حد زیادی نادیده گرفته شود. البته جلسات روزمره که به صورت گفت‌وگوی تصویری انجام می‌شود، تا حدی به کاهش این انزوا و تنهایی کمک کند.

دورکاری گزینه‌ای که در تمام جهان امکان‌پذیر نیست

در برخی حوزه‌های خاص کسب و کار از جمله سوپرمارکت‌ها، رستوران‌ها، خدمات تحویل کالا و بانک‌ها، دورکاری همیشه امکان‌پذیر نیست. به‌طور مثال، در سوپر مارکت زنجیره‌ای Bashas، نزدیک به 8500 کارمند این شرکت در محل فروشگاه مشغول کار هستند، زیرا وظایف آن‌‌ها به گونه‌‌ای است که باید در فروشگاه حاضر باشند، اما در دو دفتر این شرکت، مدیران تمام وقت مشغول ارزیابی وضعیت و کنار هم قرار دادن برنامه‌‌ها و طرح‌های خود به منظور تحقق دورکاری در بخش‌های دیگر هستند. در بخش آموزش، دانشگاه ایالتی آریزونا که مشغول ارائه کلاس‌های آنلاین است، اساتید این امکان را دارند تا در خانه یا دفتر خود کار کنند. البته دانشگاه باز است و کارمندان دیگر نیز بسته به شرایط و تشخیص سرپرست مربوطه، می‌توانند از راه دور کار کنند.

چگونه دورکاری را  با موفقیت انجام دهیم

از نظر خیلی‌ها دورکاری امری چالش‌برانگیز است، اما ترفندهایی وجود دارد که کار از راه دور را تا حد زیادی آسان‌تر می‌کند.

•  یک فضای کار اختصاصی داشته باشید: شما می‌توانید یکی از اتاق خواب‌های خود را به فضای کار تبدیل کنید. بهتر است از کار روی صندلی‌های راحتی یا کاناپه یا نشستن روبروی تلوزیون خودداری کنید. اگر در جلسات ویدیویی زیادی شرکت می‌کنید، سعی کنید پس‌زمینه تصویر شما تا حدودی حرفه‌ای باشد.
•  زمان شروع و توقف داشته باشید: انعطاف‌پذیری از جمله مزیت‌های واقعی کار در خانه است. با این حال ممکن است بخواهید ساختار خاصی برای خود داشته باشید. حتا اگر قرار نیست از ساعت 9 صبح تا 5 عصر کار کنید، بهتر است ساعاتی را فقط به کار و ساعاتی را به کارهایی غیر از شغل خود اختصاص دهید. در غیر این صورت ممکن است یادتان برود کامپیوتر خود را خاموش کنید یا این‌که ساعت‌های بیشتری را کار کنید. 
•  به لباس خود توجه کنید: اگر در جلسات ویدیویی زیادی حضور دارید، بهتر است لباس مناسب بپوشید. در این صورت اگر جلسه‌ غیرمنتظره و از پیش تعیین نشده‌ای رخ دهد، مضطرب و دست‌پاچه نمی‌شوید. علاوه بر این، پوشیدن لباس این ذهنیت را ایجاد می‌کند که  حالا وقت کار است نه تماشای تلوزیون. البته اگر جلسات ویدیویی ندارید، با خاطری آسوده لباس راحت را بپوشید.
•  به خانواده و دوستان خود اطلاع دهید: شما ممکن است در خانه باشید، اما مشغول کار هستید. برای همین بهتر است به دوستان و خانواده اطلاع دهید در خانه کار می‌کنید و برای تماس‌ها و قرارهای غیرمنتظره آزادی عمل ندارید.
•  با مدیر خود در ارتباط باشید: از آن‌جایی که مدیر دیگر قادر نیست شما را پشت میز کارتان و مشغول کار بینید، ممکن است بخواهید به روش‌های دیگر به او نشان دهید که یک کارمند متعهد هستید و به کارتان اهمیت می‌دهید. بهتر است از طریق ایمیل و برنامه‌های چت با مدیر در ارتباط باشید و پروژه‌های تکمیل شده را با او به اشتراک بگذارید. جلسات خود را برنامه‌ریزی کرده و یک به یک انجام دهید تا مشخص شود چه کارها و پروژه‌هایی را به انجام رسانده‌اید. در نهایت گزارش پیشرفت کارها را برای مدیر ارسال کنید.